In het Latijns - *Hericum Eriniceus.* In het Japans - Yamabushitake (Japanse bergpriester).
In het Frans - Pom Pom Blanc.
In het Engels - Monkey’s Head (apenkop), Lion’s Mane (leeuwenmaan), Bearded tooth of ook wel Bearded hedgehog mushroom.

De pruikzwam - zoals deze in het Nederlands wordt genoemd - is een krachtige paddenstoel waar wij met veel liefde een volledig artikel aan wijden.

De Lion’s mane (pruikzwam) paddenstoel

De Lion’s Mane (Hericium Erinaceus) is een prachtig ogende paddenstoel met een imposante witgele bos “leeuwenmanen”. Zowel in het uiterlijk als aan de werking die eraan wordt toegeschreven, is de vergelijking met een leeuw gauw gemaakt. Deze schimmel zou je namelijk de focus, concentratie en het geheugen van een leeuw met stalen zenuwen geven. Niet voor niets dat deze paddenstoel de laatste tijd steeds meer ingang vindt en aandacht krijgt in onze maatschappij. Een maatschappij die vooral ook op mentaal vlak steeds meer van ons vraagt! Het is daarom dat Leefscapes en Jaarhof de Broederie de handen in elkaar hebben geslagen om deze prachtige paddenstoel te herintegreren in ons dagelijkse leven. Via onze gebruiksvriendelijke kweekkit kan u de wonderen van de pruikzwam zelf ontdekken!

paddenstoel van de keizers - herkomst

De pruikzwam, zoals deze in het Nederlands genoemd wordt, is een parasitaire schimmel. De paddenstoel maakt gebruik van een gastheer om te kunnen groeien. Meestal groeit de Lion’s Mane op een beuk maar wordt ook wel eens aangetroffen op eiken en acacia bomen (Robinia geslacht). Van oorsprong komt de pruikzam voor in Noord-Amerika, Europa en Azië. In Europa zul je deze fraai ogende paddenstoel niet vaak zien in de bossen. In Nederland is het verboden om in het wild paddenstoelen te plukken. Gelukkig maar, want in Nederland en België heeft de zwam al de status “bedreigde soort” gekregen.

De gastronomische kracht van de pruikzwam

De eetbare Lion’s Mane wordt al jaren gebruikt in Japan en China als culinaire delicatesse in de keuken. In China wordt het bijvoorbeeld veel ingezet als een vleesvervanger. Men zegt dat het een beetje de smaak van kreeft of krab heeft. In Europa is men nog niet zo bekend met het bereiden van gerechten met uitheemse paddenstoelen. In Nederland worden veelal de champignon, shiitake, portobello, oesterzwam en de kastanjechampignons verwerkt in een maaltijd. Jammer, want de Lion’s Mane heeft een aangename, zoete smaak en is daarom in de Chinese keuken een geliefd ingrediënt. Voor de Chinese keizers en de adel werd er regelmatig een verrukkelijke maaltijd bereid met de Lion’s Mane als ingrediënt. Niet voor niets dat de paddenstoel als een exclusief keizerlijk voedsel werd gezien. Men zegt de smaak te vergelijken met kreeft of garnalen, waardoor het populair is als vleesvervanger in de Chinese keuken.

Een groter aanzien heeft de Lion’s Mane in de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCH) en andere Oosterse geneeswijzen voor een magisch medicinaal gebruik. De boeddhistische monniken nuttigden de paddenstoel voordat ze gingen mediteren. Zo bleven ze goed geconcentreerd tijdens de lange meditatiesessies. De pruikzwam zet je geest op scherp!

Verbeterde geheugen- en hersenfunctie
Verbetert de focus
Vermindert angst en depressie
Verhoogt het immuunsysteem
Ondersteunt maag- en darmstelsel
Verbetert de cardiovasculaire gezondheid
Verbetert het metabolisme
Inheems bedreigd
Zeer smakelijk

Enkele voordelen van pruikzwam op een rijtje.

De medicinale kracht van de pruikzwam

Cognitief vermogen

Wat is het cognitieve vermogen? En wat kan de krachtige Lion’s Mane hierin betekenen? In artikelen over het menselijk brein of het geheugen wordt wel eens gesproken over cognitieve vaardigheden, cognitieve vermogens of cognitieve functies. Maar wat bedoelt men hiermee?

Cognitie komt van het Latijnse woord “cognoscere”, dat leren, kennen of vernemen betekent, ook wel kenvermogen. Afhankelijk van hoe het gebruikt wordt in de tekst, kan het staan voor:

· Geheugen

· Snelheid van informatieverwerking

· Uitwisselen van kennis

· Aandacht en concentratie

· Intelligentie

· Taal

· Sociale cognitie

· Planningsvaardigheden

Hoe mooi zou het zijn dat deze belangrijke vaardigheden door middel van supplementen ondersteund of zelfs verbeterd kunnen worden. Maar hoe kan de Lion’s Mane hieraan bijdragen?

Nerve growth factor (NGF)

De zenuwgroeifactor, ofwel NGF, is een neurotrofine, een stof die nodig is om neuronen te laten overleven. Een neuron, ofwel zenuwcel, is een bijzondere soort cel die gespecialiseerd is in het ontvangen, verwerken en doorgeven van informatie. Deze cellen komen niet alleen in de hersenen voor maar ook in andere delen van het lichaam. De gezondheid en instandhouding van deze neuronen is dus enorm belangrijk. Het wordt daarom ook wel een noöptropische paddenstoel genoemd.

Een bijzondere eigenschap van de Lion’s Mane is dat ontdekt is dat deze de aanmaak van de stof NGF stimuleert door twee bestanddelen uit de paddenstoel. NGF speelt een significante rol in het onderhoud en de stimulering van de zenuwcellen in het centrale en perifere zenuwstelsel. Heel lang heeft men gedacht dat een volwassen persoon geen nieuwe hersencellen meer aanmaakt. Uit onderzoeken is gebleken dat dit niet waar is, het volwassen brein maakt wel degelijk nog nieuwe hersencellen aan, maar heel beperkt. Ze zijn zo goed verborgen dat het niet handig is om deze aan te tonen.

Er zijn uitvoerige testen gedaan bij muizen, met een verminderd leervermogen, geheugen en visuele herkenning, die Lion’s Mane kregen toegediend. Ze kregen het gevoel van nieuwsgierigheid weer terug en brachten meer tijd door met het onderzoeken en verkennen van nieuwe objecten. Deze resultaten gaven aan dat, door de toediening van Lion’s Mane, de cognitieve stoornissen bij de muizen verbeterden. Er vinden nog regelmatig onderzoeken plaats of ditzelfde effect bereikt kan worden bij mensen. Dit zou een enorme ontdekking zijn in de bestrijding van cognitieve problemen als Alzheimer, dementie en Parkinson of andere ziektes met een zenuwdegeneratie.

Er is echter een beperking bij deze opmerkelijke stof NGF. NGF’s zijn eiwitten (peptides) die niet in staat zijn om tot onze hersenen door te dringen vanwege de bloed-hersenbarrière. Alleen hele kleine lipide oplosbare moleculen kunnen hier doorheen. De Lion’s Mane bevat twee fenolhoudende bestanddelen in de paddenstoel die de aanmaak van NGF in de hersenen stimuleert: hericenones en erinacines.

Andere gezondheidsvoordelen

Net als andere geneeskrachtige paddenstoelen bevat de Lion’s Mane veel polysachariden (30%), triterpenen en is rijk aan antioxidanten. Belangrijk zijn de bèta-glucaan polysachariden die een stimulerend effect hebben op het immuunsysteem. Het zijn krachtige bouwstoffen van het menselijk afweersysteem en kunnen dus een grote bijdrage leveren in de bescherming tegen bacteriële, virale, schimmel en parasitaire infecties. Daarnaast stimuleert deze krachtige paddenstoel ook de aanmaak van lichaamseigen en de hele specifieke T-lymfocyten. T-cellen zijn afweercellen die door ziektes zoals hiv/aids aangetast kunnen worden. Maar ook kan Lion’s Mane de aanmaak van de NK (natural killer) cellen bevorderen. Belangrijke cellen die als verdedigingswapen voor het menselijk lichaam dienen.

Een aantal jaren geleden is door een studie aangetoond dat de pruikzwam maagklachten kan verzachten. Dit lijkt te danken te zijn aan de saponinen (zeepstoffen) in de paddenstoel.

Er is een studie gedaan naar de ontstekingsremmende activiteit van ethanolextracten van de Hericium erinaceus in het model van inflammatoire darmaandoeningen (IBD). Ondanks dat er meer onderzoek naar gedaan moet worden, waren de resultaten positief bij muizen. Na orale toediening van een ethanolextract van de Lion’s Mane waren er significante verbeteringen op te merken aan de darmen.

Lion’s mane is rijk in antioxidanten, waardoor het een effectief bestrijdingsmiddel is tegen ontstekingen. Diabetes en hartziektes worden ook voorkomen met deze veelzijdige paddenstoel. In 2012 is er in Maleisië onderzoek gedaan naar verschillende paddenstoelen, waaronder Lion’s mane. Hieruit bleek dat deze paddenstoel één van de hoogste waardes in antioxidanten heeft.

De extracten van Lion’s mane kunnen ook helpen tegen angst en depressie. Dit komt hoogstwaarschijnlijk door de ontstekingremmende effecten. Er is in Japan studie gedaan naar de extracten, waar het werd vergeleken tegen placebosupplementen. Hieruit bleek dat lion’s mane écht effect heeft en irritatie en angsten verlaagt. Hiernaast zijn er ook talloze andere voordelen aan Lion’s mane-paddenstoelen, zoals preventie van kankercellen en het reguleren van de suikerspiegel.

Kweekkit pruikzwam

Om deze zeer smakelijke en tegelijk geneeskrachtige paddenstoel tot bij u thuis te brengen, kweken we groeikits van Lion’s Mane die je zelf in de keuken kan gebruiken. Zo heb je altijd verse veerkrachtige voeding in huis die heel lekker is en ook uw gezondheid een boost zal geven. Van deze groeikit kan je ongeveer 10 weken oogsten. Naderhand kan je de navulzak gebruiken om nieuwe paddenstoelen te kweken of je kan het restant gebruiken als bodemverbeteraar in uw tuin.

De smaak van de pruikzwam is mild, nootachtig en wordt door sommigen vergeleken met kreeft. Het is een ideaal alternatief voor vlees!

Haal de pruikzwam nu in huis via onze gebruiksvriendelijke kweekset en oogst na 2 weken al je eerste gastronomisch medicinale paddenstoelen!

In een volgende blog: teelt van Maitake (Eikhaas) - koning der paddenstoelen.

Permycultuur praktijkvoorbeelden: pruikzwammenteelt - de gastronomisch medicinale paddenstoel van de keizers